 |
| Bloei rode Lambertsnoot (foto 5 maart 2011) |
Hazelnoot (en ook de Lambertsnoot- die vrijwel identiek is, maar een iets grotere struik vormt) kan goed tegen schaduw. Dat wordt graag vermeld in catalogi, maar wat je er dan niet bij leest, is dat hazelnoot (en Lambertsnoot) alleen maar mannelijk bloeien wanneer ze in de schaduw staan. Géén vrouwelijke bloemen betekent géén noten.
Hazelaar draagt aan de éénjarige scheuten (nieuwe aangroei) aan goed groeiende en goed belichte takken. Wanneer er onvoldoende groei is (en een hazelaar in de schaduw groeit veel minder uitbundig) krijg je wel katjes aan de jonge scheutjes, maar géén vrouwelijke bloei. Noten komen (vrijwel) uitsluitend aan takken die zijn blootgesteld aan onbelemmerd zonlicht.
Bestuiving
Er zijn zelfbestuivende rassen (of zaailingen) maar over het algemeen is een bestuiver nodig, omdat de bloei van de katjes en de vrouwelijke bloemen vaak ongelijk verloopt, of omdat de bloem niet bevrucht raakt door eigen stuifmeel. Meestal worden hazelaars minimaal in groepjes van drie geplant. Ook bij zelfbestuivers is de opbrengst meestal beter bij kruisbestuiving.
Hazelaar & Lambertsnoot
De hazelaar (Corylus avellana) en de Lambertsnoot (Corylus maxima) worden gezien als afzonderlijke botanische soorten.
De Lambertsnoot vormt een wat grotere struik met iets grotere noten dan de wilde hazelnoot, maar die verschillen zijn vaak minder evident omdat de hazelnootcultivars doorgaans kruisingen zijn van beide soorten. De namen worden vaak verhaspeld: zo wordt de Rode Zellernoot (Corylus maxima 'purpurea') meestal aangeboden als hazelnootcultivar.
Wanneer het gaat om zuiver wilde exemplaren (die zijn zeldzaam omdat ook wilde populaties stuifmeel ontvangen van cultivars) zou de vrucht van de hazelnoot kleiner en smakelijker zijn dan die van de Lambertsnoot, maar zelf heb ik dat nooit vast kunnen stellen. In ieder geval smaken de Lambertsnoten hier prima en zeker niet minder dan die van de hazelaars op ons terrein.
Wel een belangrijk verschil tussen beide is, dat de hazelnoot bij rijpheid uit de huls valt en de Lamberstnoten met huls-en-al uit de boom tuimelen. De hulzen van de Lamberstnoot zijn langer en omklemmen de noot enigszins. Noten die in de huls blijven geven wat extra werk omdat je ze dan zelf uit de hulzen moet halen; het voordeel is dat je de noten op een wat ruigere ondergrond veel makkelijker kunt vinden.
Corylus avellana = hazelnoot; Engels 'cobnut' of 'common hazel'; Duits 'Waldhasel'
Corylus maxima = Lambertsnoot; Engels 'filbert'; Duits 'Grosse Hasel', 'Zellernuss' of 'Bluthasel' (rode Lambertsnoot)
In mijn photostream vind je een set foto's van de Rode Lambertsnoot in de verschillende seizoenkleuren >
http://www.flickr.com/photos/arie-van-herpen/sets/ |
| Uitsnede: boven de katjes zie je de vrouwelijke bloempjes (foto 5 maart 2011) |
 | ||||||||||||||||||||||
| Vrouwelijke bloei:de eigenlijke bloem is door schutbladen bedekt- alleen de stempels komen naar buiten (foto 18 maart 2010) |
 |
| Op de voorgrond een hazelaar -geplant in 1985- erachter zie je de Lambertsnoot die een paar jaar jonger is (foto 8 maart 2011) |
 |
| Pas geraapt: bij Rode Lambertsnoot valt de vrucht met hulsje-en-al (foto 21 september 2009) |
Rode Lambertsnoot (foto 9 november 2010)
Ik heb een vraag: vorigjaar heb ik tot mijn vreugde een stuk of 10 hazelaars in Amersfoort ontdekt en 3 in Eemdijk. Ik heb echt heel veel noten kunnen rapen en eet er nog steeds van. Dit jaar zie ik echter geen enkele vrucht aan de boom, niet in Amersfoort en ook niet in Eemdijk. Hoe is dit te verklaren?
BeantwoordenVerwijderenMet vriendelijke groet,
Arthur Brilman
Hallo Athur,
VerwijderenHier heb ik dit jaar ook geen hazelnoten (de walnoten hangen wel vol)/
ik neem aan dat de bloemen stukgevroren zijn/
hazelaar is in Nederland niet oogstzeker - maar dat is wat uit het geheugen geraakt door de winters van de afgelopen decennia.
Hartelijks,
Arie/ sept.'12
Hallo Arie,
BeantwoordenVerwijderenZeer interessant en verhelderend. Sinds bijna 2 jaar woon ik opeen erf met een boomwal met grote loof bomen met hazelaren ertussen. Ze geven nul noten en nu weet ik dat ze het komt omdat ze in de schaduw van de grote bomen (berk, kastanje, eiken)staan. Ik heb meer dan 5 hazelaren denk ik en kan dus experimenteren met korter snoeien, vrijer maken en evt. verplaatsen. Heb je advies omtrent hoe en wanneer ik dat het best kan doen?
Mvg
Simon Petersen
Hallo Simon,
VerwijderenQua snoei is het nu (eind februari) de tijd je hazelaars wat meer licht te geven door wat schaduwgevers weg te nemen.
Om een struikvormige hazelaar tot extra groei te prikkelen kun je het beste een of meer oudere stammen wegnemen. Het inkorten van twijgen om zo de knopvorming te stimuleren (zoals bij pitfruit, etc.) werkt niet bij hazelaar.
Met verplanten van hazelaars heb ik zelf slechte ervaringen - ze hebben er veel van te lijden en herstellen zich erg traag. Dan kun je er beter een paar op een gunstiger plek zetten.
Op stam geënte cultivars dragen al na een paar jaar (maar vragen ook wat meer onderhoud) - bij onveredelde struiken kun je meestal pas na een jaar of zeven noten verwachten.